Recht en medische biotechnologie

De afgelopen jaren heeft de medische biotechnologie een enorme toevlucht genomen. Sinds de geboorte van de Louise Brown, de eerste IVF-baby, in 1978 is de wereld geconfronteerd met een breed scala een biotechnologieën. Te denken valt aan Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (PGD), stamcelonderzoek, draagmoederschap, eiceldonatie, CRISPR-cas9 en andere vormen van kiembaanmodificatie, drie-ouder-IVF en easy PGD. Deze technologieën brengen morele en juridische dilemma’s met zich mee, zoals de toelaatbaarheid, bio- en vruchtbaarheidstoerisme en nieuwe vormen van aansprakelijkheid zoals fertility fraud. Sterker nog, de innovaties op het gebied van biotechnologie werpen niet enkel nieuwe vragen op, maar ze tasten de bestaande categorieën aan die de grondslag vormen van onze juridische en normatieve denkkaders. Om deze vragen te kunnen beantwoorden, zijn een uitgebreid bio-ethisch en rechtstheoretisch vocabulaire essentieel voor de moderne jurist.

Het vak recht en medische biotechnologie gaat in op de uitdagingen waarmee ons rechtssysteem geconfronteerd wordt. Vanwege zijn fundamentele impact vraagt de regulering van biotechnologie om een multidisciplinaire aanpak. Bestaande denkkaders staan onderdruk nu de menselijke natuur maakbaar is geworden, wat vraagt om filosofische en bio-ethische reflectie. Daarnaast staat de huidige regelgeving ook onder druk door maatschappelijke ontwikkelingen, zoals individualisering en globalisering. Tijdens de cursus zal de student kennis opdoen rondom de huidige regulering van biotechnologie en de wijze waarop het recht onder druk worden gezet. Naast juridische literatuur wordt er ook bio-ethische en rechtstheoretische literatuur besproken, zodat de student het vocabulaire ontwikkeld om deze lastige materie te adresseren en te analyseren. Daarnaast worden studenten gestimuleerd om de theoretische kennis toe te passen op concrete, actuele casus, zodat ze leren aan de hand van de aangereikte concepten en kaders een eigen standpunt in te nemen en te onderbouwen.

De cursus bestaat uit hoorcolleges en werkgroepen, en is opgedeeld in twee delen. Gedurende de eerste vier weken worden de belangrijkste theoretische thema’s behandeld, zoals verschillende ethische theorieën, concepten als menselijke waardigheid en autonomie en de non-identity problematiek. Deze thema’s bieden de basis van de bespreking van enkele concrete onderwerpen/technologieën die tijdens het tweede gedeelte van de cursus aan bod komen. Tijdens de hoorcolleges zullen de grote lijnen van die week uiteen gezet worden, en tijdens de werkgroepen zal de opgedane kennis toegepast worden op een concrete, gerelateerde casus.

Gedurende dit tweede deel raken de studenten bekend met de meest recente technologieën en de opkomende juridische vraagstukken die ze opwerpen. Tijdens deze de werkgroepen in deze weken zullen studenten ook zelf presentaties geven over een van de onderwerpen, waarbij ze het thema moeten verbinden aan relevante theoretische thema’s die eerder in de cursus aan bod kwamen.

Plaats van de cursus in het curriculum:

• Onderdeel van de minor Recht, innovatie en technologie
• Juridische keuzecursus bachelor

1. Kennis, begrip en inzicht

• Kennis, begrip en inzicht van/in de fundamentele concepten en discussies op het gebied van biorecht en bioethiek

• Kennis, begrip en inzicht van/in de ontwikkelingen op het gebied van medische biotechnologie, alsmede van de ethische en juridische vragen die deze technologieën opwerpen

• kennis, begrip en inzicht van/in de wisselwerking tussen het positieve (bio)recht en de filosofische en theoretische grondslagen van het recht

• kennis, begrip en inzicht van/in de maatschappelijke ontwikkelingen als individualisering en globalisering en de vragen die zij opwerpen voor de regulering van medische biotechnologie

2. Algemene academische en juridische vaardigheden

• in staat om een nieuwe casus/technologie te analyseren met behulp van de opgedane kennis op het gebied van rechtsfilosofie, bioethiek en biorecht
• in staat om ethische en juridische aspecten van biotechnologische ontwikkelingen te evalueren en om een eigen mening te vormen en te onderbouwen met relevante ethische en juridische argumenten
• in staat om nationale en internationale regelgeving en jurisprudentie te begrijpen, te analyseren en te evalueren.

Ben je student aan de Eindhoven University of Technology (TU/e) of Wageningen University & Research (WUR)? Schrijf je dan in voor deze cursus via eduXchange.nl

Je moet voldoen aan de volgende eisen

• Alle onderstaande cursussen zijn behaald
• Inleiding verbintenissenrecht (RGBUPRV001)
• Inleiding goederenrecht (RGBUPRV002)
• Grondslagen van recht (RGBUSBR001)
• Inleiding staats- en bestuursrecht (RGBUSBR002)
• Inleiding strafrecht (RGBUSTR001)

• Miscellaneous Materialen worden beschikbaar gesteld via Blackboard.