Bronnen van economisch denken: theologie en filosofie

Het hedendaagse kapitalisme is in crisis. Voor een verfrissend perspectief keren wij in deze minor terug naar de wortels van onze economie.

In het hedendaagse kapitalisme lijkt de economie het leven te beheersen. De mens en het milieu lijden daaronder, zodat we gerust van een crisis kunnen spreken. Economen hebben nog geen uitweg uit deze crisis gevonden, zodat we het beste bij anderen te rade kunnen gaan.

In deze minor bestuderen wij daarom werken van filosofen en theologen. Zij hebben ver vóór het ontstaan van de economische wetenschap nagedacht over het economisch leven. Daarbij betrokken ze vanuit hun mensbeeld nadrukkelijk de moraliteit. In het eerste deel van deze minor lezen we cruciale passages in hun werken in chronologische volgorde, zodat we de ontwikkeling van het Westerse denken kunnen achterhalen.

Daarnaast bestuderen we cruciale werken uit de recente economische geschiedenis alsook uit de christelijke (protestantse en katholieke) traditie. Daarin willen we achterhalen hoe er is gedacht over de intrinsieke verbondenheid van moraliteit en het economisch leven, en de rol van het mensbeeld in het denken over de economie. Op thematische wijze willen we ons bezighouden met enerzijds geld, eigendom, arbeid, handel, marktwerking, rente en fraude en anderzijds menselijke drijfveren, deugden en ondeugden. Door deze thematische benadering willen we de verbinding leggen tussen deze denkers en de hedendaagse economie. Wat heeft hun wijsheid ons te bieden bij de uitdagingen waar de samenleving voor staat?

• De student heeft kennis van de intellectuele (antieke en christelijke) traditie waarin economische vraagstukken aan de orde werden gesteld.
• De student is in staat om middels close-reading teksten te doorgronden, vergelijken en toe te passen.
• De student overziet de ontwikkelingen in het denken over de economie in de Reformatie en Verlichting.
• De student heeft inzicht in de schatplichtigheid van moderne economen aan eerdere filosofen en theologen.
• De student kan de belangrijkste thema’s in het werk van moderne economen over de economie, het mensbeeld en de moraliteit duiden.
• De student kan de katholieke sociale leer en de protestantse doctrines over het economisch leven omschrijven en toepassen.
• De student is zich bewust van de impliciete mensbeelden die ten grondslag liggen aan het denken over economisch leven.
• De student kan zich bezinnen op de rol van de menselijke waardigheid en de daarmee verbonden moraliteit in de economie.
• De student is in staat om filosofische en theologische ideeën toe te passen op hedendaagse economische kwesties.

Onderwijswerkvormen
• Interactieve hoorcolleges
• Werkcolleges waarin we m.b.v. close-reading teksten bestuderen

Onderwijsmateriaal
Verschillende vormen van literatuur, zoals boekhoofdstukken, artikelen, ‘conference-papers’, wetenschappelijke bijdragen en monografieën. Primaire bronnen zoals Xenophon, Augustinus, Calvijn, Udemans en Kuyper. Ook kijken we naar moderne economen zoals Kahneman, Akerlof en Sen. Daarnaast lezen we secundaire literatuur die op deze bronnen ingaat. Alle relevante literatuur wordt beschikbaar gesteld op Canvas.

Wijze van tentaminering
Je schrijft als student twee korte papers over een onderwerp naar keuze uit de minor.

Samenstelling eindcijfer
Beide papers tellen voor 50% mee voor het eindcijfer.