Inleiding recht, innovatie en technologie

Het vak Inleiding Recht, Innovatie en Technologie vormt het startpunt van de minor Recht, Innovatie en Technologie. In het vak ontwikkelt de student de academische vaardigheden en kennis onmisbaar voor wetenschappelijke analyse en beantwoording van juridische vraagstukken die zien op de wisselwerking tussen recht en technologie.

Het vak ontplooit zich rondom drie kernthema’s die verder worden uitgewerkt in de vervolgvakken van de minor Recht, Innovatie en Technologie, te weten: het recht op technologie (Beginselen Intellectueel Eigendom); de regulering van technologie (Regulating Big Tech); en de fundamentele rechten die aan de regulering van technologie ten grondslag liggen (Privacy en Gegevensbescherming in tijden van Big Data).

De student verkrijgt daarbij inzicht in en bekwaamt zich in het herkennen van de achterliggende metajuridische kaders waarbinnen vragen op het raakvlak van recht en technologie zich voordoen en waarin de (juridische) antwoorden op deze vraagstukken gevonden kunnen worden.

Daarnaast raakt de student bekend met de instrumentele- en waarborg functie van het recht en leert de student te analyseren voor welke uitdagingen technologie het recht stelt en op welke wijze het recht aan technologische ontwikkeling richting geeft.

Deze vaardigheden en kennis worden vervolgens toegepast bij de behandeling van een aantal concrete positiefrechtelijke juridische casus die voortvloeien uit de (disruptieve) ontwikkelingen op het gebied van informatietechnologie (the (mobile) internet (of things), big data, cloud computing en artificial intelligence) productietechnologie (nanomaterials, advanced robotics en 3D-printing) en biotechnologie (human enhancement en next-generation genomics).

Tot de verbeelding sprekende voorbeelden zijn de auteursrechten op kunstmatige creaties en eigendom van big data; aansprakelijkheidsvraagstukken bij zelfrijdende auto’s en bionische prothesen; en het recht op privacy en vergetelheid.

Het vak wordt gegeven in de vorm van zowel hoorcolleges als werkcolleges. De opzet is dat een thema in het hoorcollege wordt ingeleid en in een daaropvolgend werkcollege op een interactieve manier wordt uitgediept waarbij studenten een actieve rol in het onderwijs krijgen toegewezen.

Een aantal gastdocenten zal de studenten meenemen in de actualiteit van het snijvlak tussen recht en technologie in de rechtspraktijk. Daarnaast zullen enkele spelende vraagstukken tastbaar gemaakt worden door bezoek aan of een bezoek van een expert in een van de technologische doelgebieden. Tot slot zal de student zelf onderzoek doen naar een vraagstuk op het raakvlak van recht en technologie en de bevindingen hiervan presenteren in de vorm van een presentatie en paper.

Context
Elke poging een antwoord te geven op de vraag hoe een samenleving wordt beïnvloed door en op welke wijze richting moet worden geven aan technologische ontwikkeling vraagt om een multidisciplinaire benadering. Een juridische benadering is slechts één van vele perspectieven die bij deze thematiek een rol spelen.

Dat neemt niet weg dat in een rechtstaat als Nederland, het recht - op nationaal, Europees en internationaal niveau - bij uitstek het instrument is waarmee vorm wordt gegeven aan de samenleving. Gegeven de impact van technologie op (bijna) elke facet van ons leven; wat we eten, hoe we communiceren, welke arbeid we verrichten, waar we wonen en zelfs wie we zijn; wordt elke jurist op elk rechtsgebied op enig moment geconfronteerd met technologische ontwikkeling.

Daar komt bij dat technologie niet alleen het object is van het recht maar ook instrument is voor het recht. Van juridische databases, geautomatiseerde due diligence en digitaal procederen tot bewijsrechtelijke mogelijkheden in het digitale tijdperk; het recht wordt ook als vakgebied beïnvloed door technologie. Sterker nog, men kan stellen dat het recht zelf een aan ontwikkeling onderhevige technologie is.

Technologie is al zo oud als de ‘uitvinding’ van vuur. Gezien de nadruk in dit vak en de minor op technologie en innovatie (technologie als ‘nieuwkomer’) is de blik echter gericht op de toekomst. Wat deze toekomst ons zal brengen, is afhankelijk van de technologie die de mens besluit te ontwikkelen.

Echter, in de woorden van de Amerikaanse historicus Kranzberg: “Technology is neither good nor bad; nor is it neutral.” Het is daarom noodzakelijk dat juristen een actieve rol spelen in de maatschappelijke debatten over impact, koers en regulering van technologische ;ontwikkelingen.

In dit vak leert de student daarom een brug te slaan tussen een theoretische metajuridische benadering en een praktische positiefrechtelijke benadering van vraagstukken op het raakvlak van recht en technologie, onmisbaar voor de toekomstgerichte jurist.

Vaardigheden
Naast de algemene academische en juridische vaardigheden, zoals het toepassen van regelgeving en rechtsspraak, zal tijdens dit vak nadrukkelijk aandacht worden besteed aan de reguleringsvragen rondom nieuwe technologieën.

Aldus traint de student zijn argumentatieve vaardigheden en zijn vermogen om een juridisch vraagstuk aan te pakken waarvoor het recht nog geen pasklaar antwoord biedt. Deze vaardigheden hebben een toekomstbestendig waarde in een tijdperk waarin de technologische ontwikkelingen elkaar steeds sneller opvolgen.
Plaats van de cursus in het curriculum:

• Onderdeel van de minor Recht, innovatie en technologie
• Juridische keuzecursus bachelor

Na afloop van de cursus:

• heeft de student kennis, begrip en inzicht:

• in de filosofische grondslagen en basisbeginselen met betrekking tot recht en technologie;

• in het systeem en de basis van (i) het recht op technologie,(ii) de regulering van technologie en (iii) de fundamentele rechten die ten grondslag liggen aan de regulering van technologie.

• heeft de student inzicht in de wisselwerking tussen recht en technologie naar aanleiding van actuele juridische vraagstukken en relevante technologische ontwikkelingen;

• evalueert de student de instrumentele werking van het recht en de regulering van technologische ontwikkeling;

• analyseert de student de invloed van technologische ontwikkeling op het recht en kan hij reflecteren op de rol van de jurist in het debat over regulering van technologische ontwikkeling

• heeft de student zijn/haar onderzoeksvaardigheden verder ontwikkeld (informatievergaring, verwerking, ordening en evaluatie).

• kan de student de uitkomsten van eigen onderzoek schriftelijk presenteren in de vorm van een paper en mondeling in de vorm van een presentatie en debat.

Ben je student aan de Eindhoven University of Technology (TU/e) of Wageningen University & Research (WUR)? Schrijf je dan in voor deze cursus via eduXchange.nl

• Literature Wordt beschikbaar gesteld via Blackboard