Leren in organisaties: veranderingsinterventies

Mensen met veranderkundige kennis zijn waardevol voor organisaties, of zij nu als extern adviseur of als medewerker bij een verandertraject zijn betrokken. Organisaties zijn immers voortdurend in ontwikkeling. Onze huidige kenniseconomie en samenleving die in rap tempo verandert, vraagt van organisaties dat zij zich continu vernieuwen en aanpassen. Organisaties zien zich vaak vanwege de externe omgeving genoodzaakt om tot interne verandering in de organisatie te komen. Dit geldt niet alleen voor commerciële bedrijven, maar ook voor scholen. Binnen deze cursus wordt dan ook aandacht geschonken aan organisatieverandering en het leren van professionals in zowel onderwijsorganisaties als bedrijven.

Over het ontwikkelen en veranderen van organisaties bestaan veel verschillende opvattingen. Beschrijvingen van ontwikkelingsfasen zijn vaak gekoppeld aan kenmerken van de structuur of cultuur van organisaties. Bestuurders, managers en onderwijswetenschappers staan voor de uitdaging om de organisatiestructuur en taakverdeling, de bedrijfsprocessen en technologie, de samenwerking en communicatie, de cultuur en het leerklimaat zo te beïnvloeden dat productiviteit en efficiëntie samengaan met een aanvaardbare werkdruk en een positief werkklimaat.

Uitdagingen zijn er genoeg. Een geplande organisatieverandering slaagt lang niet altijd. Verschillende belanghebbenden met elk hun eigen perspectief strijden soms om hun gelijk. Hoe kun je, op basis van een probleem, uitdaging, of wens te veranderen, als onderwijswetenschapper een organisatie ondersteunen door het leren zo vorm te geven dat er mogelijkheden ontstaan voor succesvolle, duurzame organisatieverandering en leren van professionals?

Binnen deze cursus staan we stil bij zowel het leren van individuen, het team of de groep als het leren van de organisatie. Je krijgt een kader aangereikt waarmee je vanuit het perspectief van onderwijskundig adviseur, organisatieontwikkeling en veranderingsprocessen leert te begrijpen en zo, vanuit het perspectief van ‘leren in organisaties’, bij te dragen aan succesvolle organisatieverandering.

Tijdens de cursus werk je aan de volgende doelen:

• Kunnen beschrijven, herkennen en toepassen van verschillende (actuele) perspectieven op verandering en innovatie in organisaties.

• Kunnen beschrijven, herkennen en toepassen van verschillende (actuele) perspectieven op het leren en ontwikkelen van professionals in organisaties op zowel het niveau van het individu als de groep als grens overstijgend (tussen individuen en groepen).

• Kunnen beschrijven, herkennen en toepassen van (actuele) interventiemogelijkheden voor adviseurs in veranderprocessen.

• Kunnen beschrijven, herkennen en toepassen van verschillende vormen van leidinggeven aan veranderprocessen binnen organisaties.

• Kunnen maken van een kritische analyse van ontwikkel- en verandervraagstukken in een organisatie op basis van wetenschappelijke inzichten. Studenten kunnen de kern van het vraagstuk helder omschrijven en komen tot een goed onderbouwde probleemdefinitie. Relevante contextuele kenmerken worden opgemerkt, benoemd en meegenomen in de uitwerking van de probleemdefinitie.

• Afstemmen van de aanpak en de op te leveren producten op wat relevant is voor de opdracht (inhoudelijk) en wat er mogelijk is in de gegeven context. Studenten kunnen effectief en constructief communiceren met de opdrachtgever. De aanpak wordt gebaseerd op zowel eigen onderzoek in de organisatie en op wetenschappelijke inzichten.

• Ontwikkelen (en waar relevant: implementeren) van interventies en/of adviesproducten die een bijdrage kunnen leveren aan de gewenste verandering. De producten zijn gebaseerd op zowel wetenschappelijke inzichten als randvoorwaarden die vanuit de organisatie zijn gegeven.

• Legitimeren van zowel de aanpak als de ontwikkelde producten op basis van wetenschappelijke inzichten en eigen onderzoek in de organisatie. In staat zijn om relevante wetenschappelijke inzichten en theoretische concepten te relateren aan het vraagstuk en deze toe te passen.

• Reflecteren op eigen (individuele) en gezamenlijk (als projectgroep) handelen en leerproces. Op basis van deze reflectie sterke punten en aandachtspunten benoemen en hierop, waar nodig, actie te ondernemen om zichzelf dan wel het team verder te kunnen ontwikkelen.

Je moet voldoen aan de volgende eisen

• Items In deze cursus wordt gebruikt gemaakt van diverse artikelen. Een overzicht van alle artikelen wordt in de cursushandleiding gepubliceerd.