Economie en Theologie (geannuleerd)

Helaas is deze minor geannuleerd voor collegejaar 2024-2025. Je kunt je niet inschrijven voor deze minor.

Beschrijvingen van universiteitsbibliotheken uit de 16e en 17e eeuw leren dat er voor de economie als zelfstandige discipline letterlijk en figuurlijk nog geen plaats was ingeruimd aan Europese universiteiten. Maar vóór Adam Smith werd er al nagedacht over economische vraagstukken door filosofen en theologen, zoals in deze minor wordt besproken.
In deze minor bestuderen wij allereerst díe werken van de filosofen en theologen die, ver vóór de totstandkoming van de economie als wetenschapsdiscipline, in hun werk hebben nagedacht over de wisselwerking tussen markt en moraliteit, tussen marktmechanismen en individuele drijfveren. In de eerst twee modules van deze minor lezen we de cruciale passages in hun werken in chronologische volgorde om de ontwikkelingsgang te kunnen achterhalen in het Westerse denken hieromtrent, vóórdat de economie zich als zelfstandige discipline ontvouwde.

Daarnaast willen wij achterhalen in hoeverre de intrinsieke verbondenheid tussen markt en moraal, tussen marktmechanismen en individuele drijfveren in meer recente literatuur wordt verondersteld. In hoeverre betonen economen zich, na ‘de uitvinding van hun vak’ schatplichtig aan de inzichten van filosofen en theologen die vóór Adam Smith over economische vraagstukken nadachten? In de derde module van deze minor zullen cruciale werken uit de recente economische geschiedenis alsook uit de christelijke (protestantse en katholieke) traditie besproken worden, waarin de voornoemde intrinsieke verbondenheid aan de orde is gesteld.
In de vierde module van deze minor worden de werken die in de vorige modules aan de orde zijn gekomen, samen met enige nieuwe teksten vanuit andere invalshoek bezien teneinde een antwoord te verkrijgen op een laatste fundamentele vraag, namelijk die naar het mensbeeld. Welk beeld van de mens is in de opvattingen over geld, eigendom, arbeid, handel, marktwerking, rente en fraude enerzijds en anderzijds over de menselijke drijfveren, deugden en ondeugden verondersteld? Hoe hangen deze samen? In de vierde module wordt gepoogd op deze vragen een bevredigend antwoord te vinden.

• Kennis vergaren over de intellectuele (antieke en christelijke) traditie waarin economische vraagstukken aan de orde werden gesteld.
• Bewustwording van de impliciete mensbeelden die ten grondslag liggen aan ieder denken over economie, de markt of de marktwerking.
• Kennismaking met de filosofische en theologische traktaten van de premoderne tijd.
• Het bieden van een overzicht van de ontwikkelingen in het denken over de economie in de Reformatie.
• Duiding van de belangrijkste themata in het werk van Adam Smith over de markt, de economie en moraliteit.
• Studenten dieper inzicht bieden in de schatplichtigheid van Adam Smith aan eerdere filosofen en theologen.
• Een eerste kennismaking met de katholieke sociale leer en de protestantse doctrines over markt en marktwerking.
• Het verkrijgen van een antwoord op de vraag welk mensbeeld en welke opvatting over de menselijke waardigheid ten grondslag ligt aan de besproken literatuur.
• Het ontwikkelen van de vaardigheid om in artikelen, wetenschappelijke bijdragen en monografieën over economische vraagstukken, het impliciete mensbeeld dat aan deze werken ten grondslag ligt te kunnen ontwaren.

Teachings methods:
Hoor- en werkcolleges

Teaching materials:
Verschillende vormen van literatuur, zoals boekhoofdstukken, artikelen, ‘conference-papers’, wetenschappelijke bijdragen en monografieën. Alle relevante literatuur wordt beschikbaar gesteld op Canvas.

Method of examination:
Schriftelijk examen
Paper

Composition final grade:
Paper 50% en Schriftelijk examen 50%